Diagnostyka chorób tropikalnych

Po powrocie z wakacji w kraju o klimacie tropikalnym lub subtropikalnym czujesz się źle, masz gorączkę lub inne objawy grypopodobne? Te niecharakterystyczne symptomy mogą być spowodowane infekcją przywiezioną z egzotycznej podróży. Nie należy jej lekceważyć, bo konsekwencje mogą być poważne. Ze względu na znaczący wzrost zachorowań na całym świecie i coraz bardziej popularne wśród Polaków podróże w dalekie zakątki możliwa jest już w naszym kraju właściwa diagnostyka w kierunku chorób tropikalnych. W tym artykule znajdziesz informacje o przeciwciałach, które wytwarza układ immunologiczny człowieka w odpowiedzi na zakażenie. Dowiesz się też, po co badać swoiste przeciwciała IgM i IgG, a także czym jest test ELISA oraz test immunofluorescencji pośredniej (ang. indirect immunofluorescence test – IIFT).

Jak organizm człowieka reaguje na zakażenie?

W odpowiedzi na patogen (np. wirus zika czy denga) w naszej krwi pojawiają się przeciwciała, których zadaniem jest walka z czynnikiem zakaźnym. Na początku są to przeciwciała w klasie IgM. Powstają one już w ciągu 3–5 dni po wystąpieniu objawów i pozostają wykrywalne we krwi przez kilka tygodni, a potem zanikają. Zazwyczaj obecność przeciwciał IgM stwierdza się w trakcie diagnozowania ostrej infekcji.

Z niewielkim opóźnieniem wytwarzane są przeciwciała w klasie IgG, a ich liczba dynamicznie rośnie. Przeciwciała te z biegiem czasu wykazują coraz większe powinowactwo do patogenu, czyli coraz lepiej go rozpoznają. Zwykle utrzymują się przez miesiące, a nawet lata i w związku z tym są wykrywane także u osób po przebytej infekcji. Dlatego też pojedyncza próbka IgG-pozytywna nie pozwala na rozróżnienie pomiędzy infekcją ostrą a przebytą. Badanie krwi w kierunku przeciwciał IgG należy więc powtórzyć po 2–4 tygodniach. Jedynie wzrost liczby przeciwciał IgG wskazuje na ostrą fazę zakażenia!

Jakie badania umożliwiają wykrycie przeciwciał IgM i IgG?

Testy w kierunku swoistych przeciwciał należą do badań serologicznych, które wykonuje się z krwi. Zalicza się do nich test IIFT oraz test ELISA. Obie metody umożliwiają stwierdzenie obecności przeciwciał w klasie IgM oraz IgG. Są pomocne zarówno przy wykrywaniu wczesnej fazy infekcji (często już od 5. dnia po wystąpieniu objawów), jak i dawnego zakażenia. Test IIFT umożliwia zwykle diagnostykę w kierunku kilku różnych patogenów jednocześnie (w trakcie jednego badania), natomiast test ELISA – w kierunku konkretnego patogenu, ale uzyskany wynik jest ilościowy.